- Παξοί
- Ωραίο νησί με τουριστικό ενδιαφέρον, που καλλιεργείται εντατικά με ελαιόδεντρα και αμπέλια και είναι φημισμένο για την παραγωγή καλής ποιότητας λαδιού. Τα ασβεστολιθικά πετρώματα του νησιού σχηματίζουν στο δυτικό τμήμα του απότομες ακτές, εξαιτίας των ρηγμάτων και της μεγάλης διάβρωσης, καθώς επίσης και παραθαλάσσιες σπηλιές, που τοπικά λέγονται γκράβες. Σε μερικές μάλιστα από τις σπηλιές αυτές ζουν φώκιες, κυρίως στο ωραίο σπήλαιο της Υπαπαντής. Οι ανατολικές ακτές είναι χαμηλότερες, περισσότερο κατοικημένες και με διάφορες κολπώσεις, που σχηματίζουν τα λιμάνια της Λάκκας, του Λογγού, των Παξών ή Γάιου, και του Σκούντζου. Σχηματίζοναι ακόμα ωραίες αμμουδιές όπως του Χαραμή, της Σουλάναινας, του Γιαννά, της Πόρτας, του Μελισσιού και των Καλαμών. Πρωτεύουσα του νησιού είναι ο παράλιος οικισμός Παξοί (υψόμ. 5), που βρίσκεται στα ανατολικά παράλια και ονομάζεται και Γάιος. Το όνομα αυτό οφείλεται στο μαθητή του Αποστόλου Παύλου Γάιο, που δίδαξε τον χριστιανισμό στο νησί. Οι Π. είναι πρωτεύουσα και έδρα του ομώνυμου δήμου (16 τ. χλμ.), στον οποίο ανήκουν και τα χωριά Βελιανιτάτικα (υψόμ. 100 μ.), Βλαχοπουλάτικα (υψόμ. 160 μ.), Ιερομόναχος (υψόμ. 140 μ.), Κατσιμάτικα (υψόμ. 60 μ.), Μακράτικα (υψόμ. 80 μ.), Μπογδανάτικα (υψόμ. 80 μ.), Οξιάς (υψόμ. 40 μ.) και το εποχιακά κατοικημένο Aντίπαξος (υψόμ. 100 μ., στο νησί Αντίπαξοι). Αξιόλογο τμήμα των κατοίκων της πρωτεύουσας απασχολείται στην εξυπηρέτηση των τουριστών που επισκέπτονται το νησί τη θερινή περίοδο. Για το σκοπό αυτό υπάρχουν ξενοδοχεία και σταθμός ανεφοδιασμού θαλαμηγών. Ο οικισμός συνδέεται από τη θάλασσα με την Πάργα.
Διαθέτει πολλά αξιοθέατα, όπως το βενετσιάνικο κάστρο και οι εκκλησίες Άγιοι Ανάργυροι και Άγιοι Απόστολοι. Σε διάφορες εξάλλου τοποθεσίες του νησιού βρίσκονται και άλλες εκκλησίες που αξίζει να επισκεφθεί κανείς, όπως οι παλαιοχριστιανικές βασιλικές του Αγίου Στέφανου και της Αγίας Μαρίνας.
Ιστορία. Το νησί ήταν κατοικημένο από τους αρχαιότατους χρόνους, σύμφωνα μάλιστα με μια εκδοχή ήταν γνωστό στους Φοίνικες (15ος αι. π.Χ.), οι οποίοι και το ονόμασαν Π., από τη φοινικική λέξη παξ, που σημαίνει πλάκα, επειδή πιθανόν στο νησί έβγαζαν επίπεδες πλάκες. Στους ιστορικούς χρόνους (8ος αι. π.Χ.) οι Π. ακολούθησαν την ιστορία της Κέρκυρας, με την οποία έχουν πολλά κοινά σημεία στον πολιτισμό. Στις 22 Ιουλίου 1507 έγινε ναυμαχία έξω από τους Π., ανάμεσα στον χριστιανικό συμμαχικό στόλο (ενετικό, παπικό, γαλλικό) υπό τον Ανδρέα Ντόρια, και στην τουρκική μοίρα υπό τον Αλή Τσελεμπή. Στη ναυμαχία αυτή, ο τουρκικός στόλος κατατροπώθηκε. Στην περίοδο της ενετικής κυριαρχίας, οι Π. γνώρισαν σημαντική ανάπτυξη, κυρίως στη ναυτιλία. Το 1807 γνώρισαν τη ρωσική επικυριαρχία και, αργότερα, τη γαλλική. Το 1814 κατέλαβαν το νησί οι Άγγλοι, και μαζί με τους Αντίπαξους αποτέλεσε μια από τις επτά πολιτείες της Επτανήσου. Ενώθηκε, τελικά, με την Ελλάδα, μαζί με τα άλλα νησιά του επτανησιακού συγκροτήματος.
Άποψη παραλίας στην ανατολική πλευρά των Παξών.
Dictionary of Greek. 2013.